1.Kanun maddesinde kişiler arasındaki konuşmaların dinlenmesi ve kayda alınması nedir?

Kişiler arasındaki konuşmaların dinlenmesi ve kayda alınması

Madde 133- (1) Kişiler arasındaki aleni olmayan konuşmaları, taraflardan herhangi birinin rızası olmaksızın bir aletle dinleyen veya bunları bir ses alma cihazı ile kaydeden kişi, iki yıldan beş yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.
(2) Katıldığı aleni olmayan bir söyleşiyi, diğer konuşanların rızası olmadan ses alma cihazı ile kayda alan kişi, altı aydan iki yıla kadar hapis veya adlî para cezası ile cezalandırılır.
(3) (Değişik: 2/7/2012-6352/80 md.) Kişiler arasındaki aleni olmayan konuşmaların kaydedilmesi suretiyle elde edilen verileri hukuka aykırı olarak ifşa eden kişi, iki yıldan beş yıla kadar hapis ve dört bin güne kadar adlî para cezası ile cezalandırılır. İfşa edilen bu verilerin basın ve yayın yoluyla yayımlanması halinde de aynı cezaya hükmolunur.

2. Görüntünün de kayda alınması durumunda bu suç maddesine girer mi?

Konuşma değil de görüntünün kayda alınması bu suçu değil “özel yaşamın gizliliğini ihlal suçu”nu (TCK134) oluşturur.

3. Bu suç için hukuka aykırılığı ortadan kaldıran sebepler var mıdır?

Kanun hükmünün yerine getirilmesi sebebiyle; kişiler arasındaki konuşmaların dinlenmesi ve kayda alınması suçunun oluşmadığı durumlar söz konusudur. CMK madde 140’ta yer alan teknik izleme tedbiri ile ilgili işlemlerde bu suçta hukuka aykırılığı kaldıracaktır.

Teknik araçlarla izleme

CMK madde 140:

(1) Aşağıdaki suçların işlendiği hususunda somut delillere dayanan kuvvetli şüphe sebepleri bulunması ve başka suretle delil elde edilememesi hâlinde, şüpheli veya sanığın kamuya açık yerlerdeki faaliyetleri ve işyeri teknik araçlarla izlenebilir, ses veya görüntü kaydı alınabilir:

- Kasten Öldürme,
- Parada Sahtecilik,
- Rüşvet,
- Uyuşturucu veya uyarıcı madde imal ve ticareti,
- İhaleye fesat karıştırmak vd.

Meşru savunma sebebi ile de kişiler arasındaki konuşmaların dinlenmesi ve kayda alınması suçunun oluşmadığı durumlar söz konusudur. Önemli olan kıstas kişinin bir daha kanıt elde etme olanağının bulunmaması ve yetkili makamlara başvurma imkanının olmadığı ani gelişen durumlardır. Örnek olarak; telefonda kişinin tehdit edilmesi, hakaret, cinsel saldırı vs.

Gazetecilik mesleğinin icrası sırasında da bu suça aykırılık ortadan kalkar. İki kişi arasındaki telefon konuşmalarına ilişkin kayıtların yayımlanması kamu yararı sağlıyor ise gazetecinin bunları yayımlaması hukuka uygundur.

4. Eşlerin bu suçu birbirlerine karşı işlemesi mümkün müdür, bu suçun kapsamına girer mi? Hukuka uygunluk sebebi olabilir mi?

Yargıtay’ın bu konuda olumlu yönde de olumsuz yönde de kararları bulunmaktadır. Sadakatinden kuşkulandığı eşinin birlikte yaşadıkları konuta ses kayıt yerleştiren kişinin bu fiilini hukuka uygun saymış olsa da başka bir kararında tam tersi yönde kararı mevcuttur.

Yargıtay 12. Ceza Dairesi 2014/20109E. 2015/5314K.

bir okulda öğretmen olarak görev yapan sanık ...'nın, öğretmen olan resmi nikahlı eşi ... ile yine meslektaşı olan katılan ... arasında gayrimeşru ilişki olduğu düşüncesiyle eşinin aracına gizlice ses alma cihazı yerleştirip, katılanla, kendi eşi arasında yüz yüze gerçekleşen, içeriği özel, aleni olmayan konuşmaları, konuşanların bilgisi ve rızası dışında, kaydetmesinden dolayı TCK'nın 133/1. maddesindeki kişiler arasındaki konuşmaların dinlenmesi ve kayda alınması suçundan mahkumiyetine karar verilmesi gerektiği yönünde kararı mevcuttur.

5. İki kişi yüz yüze konuşma yaptığı sırada açık bırakılan cep telefonu aracılığı ile bir başkası tarafından dinlenmesi bu suçun kapsamı alanında mıdır?

Evet, bu suç kapsamında yer alacaktır. Çünkü bir alet ile konuşmayı bir başkasının dinlemesi sebebi ile bu hüküm gereğince cezalandırılmaya tabii olacaktır.

6. Bu suçun işlenmesi durumunda mağdur olan kişi tarafından şikayet edilmez ise ne olur?

Suçun soruşturulması ve kovuşturulması şikayete bağlı olarak yapılır. Bu sebeple şikayet edilmemesi durumunda bu madde kapsamında işlenen suçun faili cezalandırılamaz.

7. Çıplak kulak ile bir başkasının konuşması dinlenirse ne olur?

Bu durumda çıplak kulak ile dinleme yapılması bu madde kapsamına girmemektedir. Bu madde kapsamında olması için dinleme veya kayda almanın bir alet veya ses alma cihazı ile olması gerekmektedir. Kulak ile dinleme durumunda daha çok özel hayatın gizliliğinin ihlali suçunu oluşturacaktır. (TCK 134)

8. Söyleşiler kayda alınması durumunda TCK 133/3’e göre cezalandırma söz konusu olur mu?

Bu madde hükmünde “aleni olmayan konuşmalar” dan söz edildiği için söyleşilerin kayda alınması TCK 133/3 kapsamında cezalandırmaya tabii olmayacaktır. Ancak katıldığı aleni olmayan bir söyleşi olması durumunda, konuşanların da rızası bulunmaması halinde kayıt yapılması ve yayılması bu hükme aykırılık sağlayacaktır.

9. TCK 133/2 hükmü gereğince kişinin söyleşiye katılmış olması suçun oluşması için zorunlu mudur?

Failin; hem konuşmaya katılması aynı zamanda da dinlemeye katılması gerekmektedir. Konuşmayı dinleyen kişiler dahi fail olabilir.

Kaynakça;

Teorik ve Pratik Ceza Özel Hukuku / Prof. Dr. Durmuş TEZCAN – Prof Dr. Mustafa Ruhan ERDEM – Doç. Dr. R. Murat ÖNOK: Kişiler Arasındaki Konuşmaların Dinlenmesi ve Kayda Alınması Suçu (TCK 133)